Dieta cukrzycowa posiada główne zastosowanie u osób chorych na cukrzycę, jednakże z powodzeniem mogą również stosować ją osoby zdrowe. Jak każda inna, powinna pokrywać zapotrzebowanie na składniki odżywcze oraz witaminy i składniki mineralne. Posiłki należy przyjmować regularnie 4-5 razy dziennie (przy cukrzycy typu 1 aż 6-7 razy dziennie). Ten sposób żywienia stosować może niemal każda osoba z uwzględnieniem indywidualnego dziennego zapotrzebowania na kalorie.Poza lekami i aktywnością fizyczną, to właśnie dieta jest istotnym elementem procesu leczenia cukrzycy. Warunkuje ona utrzymanie właściwego poziomu glukozy i lipidów (tłuszczów) we krwi oraz optymalizuje wartości ciśnienia tętniczego. Dobrze dobrana dieta zmniejsza także ryzyko wystąpienia groźnych powikłań cukrzycy, redukuje też ryzyko chorób naczyniowych.
Dieta cukrzycowa nie różni się szczególnie od zdrowej, prawidłowo zbilansowanej diety zdrowego człowieka. Posiłki składają się z takich samych potraw, w których wbrew pozorom jest także miejsce na deser. Największym wyzwaniem jest zachowanie odpowiednich proporcji, a na początku po prostu konieczność "przestawienia" się ze złych nawyków żywieniowych.
Na ogół przy tej diecie zaleca się 3 główne posiłki, tj. śniadanie, obiad, kolacja oraz 2 przekąski w trakcie dnia, tj. II śniadanie i podwieczorek. Należy przede wszystkim ograniczyć w diecie spożywania węglowodanów prostych, w tym cukrów (słodycze, ciastka, żywność przetworzona, produkty zbożowe, słodkie napoje). Osoby stosujące dietę cukrzycową powinny pić dużo wody mineralnej, soku pomidorowego, kawy, herbaty - oczywiście bez cukru. Powinno się wykluczyć picie napojów słodzonych typu cola, pepsi, spożywanie alkoholu.
| Indeks glikemiczny jest podstawowym wskaźnikiem diety cukrzycowej. Zależny od składu posiłków oraz sposobu ich przygotowania. Im bardziej rozgotowany, rozdrobniony produkt tym wyższy indeks glikemiczny np.: otręby ryżowe mają indeks IG-19, wafle ryżowe IG-82, a płatki ryżowe IG-89. |
Gotowanie, jak i inne typy podgrzewania powodują rozpad skrobi w pokarmie przez co indeks glikemiczny zwiększa się. Procesy technologiczne powodują to, że skrobia jest bardziej podatna na trawienie i wchłanianie, co powoduje wzrost indeksu glikemicznego. Na indeks glikemiczny ma wpływ również obecność białek i tłuszczów, które powodują zmniejszenie jego wartości.
Tłuszcz opóźnia opróżnianie żołądka oraz efektywność wchłaniania i trawienia węglowodanów, co obniża indeks glikemiczny potraw. Również dojrzewanie i przechowywanie owoców i warzyw wpływa na wartość indeksu. Indeks glikemiczny niedojrzałych owoców jest zdecydowanie niższy niż owoców dojrzałych.
Produkty zalecane w diecie
- Nabiały - kefir, chudy twaróg, jogurt naturalny
- Pieczywo - pełnoziarniste, razowe
- Kasze - gruboziarniste, kasza jęczmienna, jaglana, gryczana
- Warzywa i kiełki -nasiona roślin strączkowych, fasola, soczewica, ogórki, pomidory, kalafior, papryka, rzodkiewka, sałata zielona, szparagi, kapusta pekińska, seler, brukselka
- Warzywa strączkowe: soja, soczewica, groch, fasola szparagowa
- Owoce - o niskim IG i IŁ (owoce te spożywamy w ilościach 200-300 g na dobę)
- Białka - mięso z kurczaka, wołowina, chude gatunki mięsa (cielęcina, wołowina, indyk), ryby morskie
- Orzechy
Najważniejsze zasady diety cukrzycowej
Regularne posiłki. Ważne jest przestrzeganie dziennego harmonogramu żywieniowego. Posiłki w diecie cukrzycowej należy jadać dość często w mniejszych ilościach. Najlepiej, by odbywało się to w 3-4 godzinnych odstępach czasowych. To przyczynia się do wyzbycia uczucia głodu. To z kolei wiąże się ze zmniejszeniem stężenia cukru w naszym organizmie. Pierwszy posiłek spożywamy najpóźniej do 2 godzin po przebudzeniu, a ostatni do 2 godzin przed snem.Kalorie. Dieta musi być oparta o dzienny harmonogram zapotrzebowania na kalorie:
Zapotrzebowanie energetyczne
- 1000 - 1300 kcal - osoby otyłe
- 1500 - 1800 kcal - chorzy z nadwagą - osoby niepracujące lub lekko pracujące
- 2000 - 2200 kcal - chorzy z prawidłową masą ciała - osoby niezbyt ciężko pracujące
- 2400 - 3000 kcal - chorzy z niedowagą - osoby ciężko pracujące
Proporcje. Posiłki powinny zawierać każdą grupę pokarmową, czyli tłuszcze, węglowodany, białka itd. w odpowiednich proporcjach: Dzienny plan żywieniowy oparty o dietę cukrzycową powinien składać się z węglowodanów (45-50%), tłuszczy (30-35%), a także białka (15-20%).
Białko. Zalecane są przede wszystkim produkty zawierające białko to ryby i chude mięsa. Oczywiście również można zastosować rośliny strączkowe, a także chudy nabiał.
Tłuszcze. Źródłami tłuszczu w diecie powinny być oleje roślinne, orzechy.
Warzywa. Zalecane są niemal wszystkie warzywa z wyłączeniem ziemniaków, buraków, a także kukurydzy. Te należy spożywać jak najrzadziej, max. 2 razy w tygodniu.
Napoje. Należy spożywać napoje bez dodatku cukru, oczywiście najlepsza jest zwykła, czysta, niegazowana woda, lub też kawa bez cukru.
Błonnik. Zaleca się spożywanie błonnika (25-40 g/d), który spowalnia proces trawienia węglowodanów, a także hamuje nagłe skoki glukozy we krwi.
Magnez. Zwiększa zdolność tolerancji glukozy, dlatego zaleca się spożywanie produktów bogatych w ten minerał m.in. orzechy, rośliny strączkowe.
Czy warto zabierać ze sobą zdrowe przekąski do pracy? Pomysły na zdrowe śniadania w biurze
Masz swoją opinię na ten temat? Tu jest miejsce, gdzie możesz ją wyrazić! Pisz, komentuj i dyskutuj. Pamiętaj o tym, że nie będą tolerowane niecenzuralne wypowiedzi i wulgaryzmy.
